Veilig rijden met een scootmobiel

De scootmobiel en andere gehandicaptenvoertuigen worden gezien als het gevaarlijkste vervoermiddel in het verkeer. Volgens minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) lopen gebruikers veel meer risico op een dodelijk ongeval dan motorrijders en bromfietsers. Het aantal scootmobielrijders is de afgelopen 20 jaar toegenomen, aldus Harbers.

De vraag blijft echter, hoe deze aantallen te verlagen? En hoe kan Mobilae als mobiliteitsaanbieder helpen om deze aantallen te verlagen?

Koers

Wat zijn de oorzaken van ongevallen met scootmobielen, gesloten gehandicaptenvoertuigen en bromfietsen? Veel voorkomende oorzaken zijn verkeerd gebruik van het gaspedaal (inknijpen in plaats van loslaten), kantelen door oneffen wegdek, tegen of half over een stoeprand rijden, een plotselinge uitwijkmanoeuvre of een bewuste of onbewuste voorrangsfout.

In het SWOV-verdiepingsonderzoek naar scootmobielongevallen werden vier ongevalstypen onderscheiden waarmee 32 van de 35 onderzochte ongevallen konden worden beschreven. Deze zijn een combinatie van het type conflict en enkele bepalende ongeval factoren. De geïdentificeerde ongevalstypen zijn:

Een scootmobielrijder knijpt het gaspedaal in om te remmen terwijl hij dat eigenlijk zou moeten doen, en raakt te water. Hier speelt het ontwerp van het voertuig een belangrijke rol: met een andere bedieningswijze was het ongeval waarschijnlijk niet gebeurd.
De scootmobiel raakt uit balans na contact met een obstakel of oneffenheid. Hier speelt de infrastructuur een belangrijke rol, samen met het gebrek aan stabiliteit van de meestal driewielige scootmobiel: krappe fietspaden en scherpe bochten bemoeilijken het manoeuvreren en contact met bijvoorbeeld een stoeprand doet de scootmobiel kantelen.
Ontwijkend manoeuvreren van de scootmobielbestuurder voorkomt een aanrijding, maar leidt tot een val van de scootmobiel. Hier speelt het gedrag van de bestuurder een rol, in combinatie met de instabiliteit van het voertuig: de scootmobielrijder probeert een botsing te vermijden door een abrupte stuurmanoeuvre. Hoewel hij de botsing vermijdt, raakt de scootmobiel zo uit balans dat hij kantelt.
Tijdens het oversteken of rechtdoor rijden op een weg komt een scootmobielrijder in botsing met kruisend gemotoriseerd snelverkeer, waarbij de scootmobiel al dan niet voorrang heeft. Ook hier speelt het gedrag van de bestuurder een belangrijke rol: ofwel de scootmobielrijder ofwel de andere weggebruiker verleent ten onrechte geen voorrang, bijvoorbeeld omdat hij of zij de ander over het hoofd ziet.

In een onderzoek van VeiligheidNL is een deel van de slachtoffers van scootmobielongevallen die in 2011 op de Spoedeisende Hulp zijn behandeld, gevraagd aan te geven welke factoren een rol hebben gespeeld bij het veroorzaken van hun ongeval. Figuur 6 laat zien welk deel van de 115 respondenten één van de 11 oorzaken noemde (respondenten mochten meer dan één factor noemen; gemiddeld noemden zij 1,5 factor).

In 2012 is onderzoek gedaan onder scootmobielrijders die op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis terechtkomen. De volgende scenario's kwamen het meest voor:

De scootmobiel valt om tijdens het op- of afrijden van een verhoging (vaak een stoep of oprit) of tijdens het rijden door een kuil (20% van de gevallen)
De scootmobiel wordt aangereden door een andere weggebruiker, zoals een automobilist of fietser (16% van de gevallen); meestal viel de scootmobiel daarbij om.
De scootmobiel komt in botsing met een object, bijvoorbeeld een hoge stoeprand (15% van de gevallen)
De gebruiker maakt een fout bij het bedienen van de scootmobiel (14% van de gevallen); vaak wordt in een schrikreactie de gashendel ingeknepen om te remmen, maar bij een scootmobiel gaat het hierbij om ‘gas geven' terwijl loslaten zorgt voor afremmen.
De scootmobiel valt om in de bocht (7% van de gevallen) omdat de bocht te scherp, te laat of met een te hoge snelheid wordt genomen.

Bron: VVN

Waarop letten?

Scootmobielen worden vooral gebruikt door ouderen die moeite hebben met lopen. Voor senioren is het leren omgaan met een geheel nieuw voertuig een hele opgave, zeker als dat voertuig anders werkt dan de vertrouwde fiets, brommer of auto. Een scootmobiel heeft een eigen besturingssysteem. De gashendel loslaten betekent remmen, inknijpen betekent gas geven; volledig tegengesteld aan de handremmen van een fiets.

Een andere veel voorkomende bedieningsfout is het per ongeluk aanraken van de gashendel. Vaak hebben scootmobielen wel een "schildpadstand" voor in winkels en liften en een "konijnenstand" voor hogere snelheden.

Ook valt op dat de scootmobiel vaak omvalt. Dit gebeurt gemakkelijker bij de modellen met drie wielen (één wiel voor), wat een veel voorkomend type scootmobiel is. In de scootmobieltraining (opfriscursus) van Veilig Verkeer Nederland horen trainers vaak dat gebruikers liever een vierwiel scootmobiel zouden willen.

Dan zijn er nog de verkeersregels die tot verwarring kunnen leiden. In de opleidingen van Veilig Verkeer Nederland wordt geconstateerd dat cursisten moeite hebben om het verschil tussen voetpad, fietspad en rijbaan te onderscheiden. Ook hebben ze moeite met de verschillende regels over voorrang en voorrang verlenen aan voetgangers en bestuurders.

Wat doet Mobilae?

Mobilae begrijpt deze problemen door onze 30 jaar ervaring. Daarom zijn wij het ermee eens dat, hoewel een scootmobiel cursus gerelateerde ongevallen zou kunnen voorkomen, het contraproductief zou zijn om deze verplicht te stellen omdat het de mobiliteit en onafhankelijkheid van senioren en mensen die afhankelijk zijn van scootmobielen zou beperken.

Daarom bieden wij een klantgerichte werkwijze om ervoor te zorgen dat toekomstige scootmobielgebruikers de beste keuze maken. Een van de meest gebruikte diensten voor Mobilae scootmobielen is onze vrijblijvende thuisdemonstratie met proefrit.

Kiest u voor een thuisdemonstratie, dan komt onze getrainde mobiliteitsadviseur op een geplande datum bij u thuis met een aantal scootmobielen waaruit u kunt kiezen. Vervolgens kunt u ze uitproberen in uw eigen vertrouwde omgeving.

De adviseur brengt niet alleen de scootmobiel dichter bij u. Hij legt u ook alles uit wat u moet weten over hoe u een scootmobiel veilig bedient. Zoals hoe u de scootmobiel aan- en uitzet, hoe u het beste in- en uitstapt, hoe u tussen obstakels doorrijdt, hoe u met de scootmobiel manoeuvreert, hoe u de snelheid van de scootmobiel regelt en hoe u moet remmen.

Tips voor de beste proefrit ervaring:

Zorg ervoor dat u lichamelijk en geestelijk gezond bent, zodat u veilig en met plezier kunt leren rijden met de scootmobiel.
Gebruik geen medicijnen die uw rijvaardigheid beïnvloeden. De scootmobiel demonstratie vindt plaats in een openbaar gebied, daarom moet u zich houden aan de geldende verkeersregels.
Draag comfortabele kleding en schoenen tijdens de demonstratie, die passen bij het huidige weer en de temperatuur.